Direct naar artikelinhoud
Klapstoel

Politiechef Aalbersberg: 'De stad loslaten, daar zie ik tegenop'

Pieter-Jaap Aalbersberg (1959) is hoofdcommissaris van het Amsterdamse korps. Na ruim vier decennia bij de politie wordt hij Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.

Jan Pieter Aalbersberg op de KlapstoelBeeld Harmen de Jong

Delft
"Daar ben ik geboren, bij opa en oma thuis. Mijn opa was huisarts en mijn moeder wilde heel graag bij haar vader bevallen. Mijn opa en oma hadden mij zo als eersten in handen. Mijn opa heette Jacob en mijn oma Pieternel en zo werd het Pieter-Jaap."

Shell
"We verhuisden naar Hoogvliet, want mijn vader werkte bij de Shell. Daar groeide ik op in een echte Shellfamilie. Je had een huis van de Shell, vakantiewerk was via de Shell, we zwommen bij de Shell en Sinterklaas was van de Shell.

Alle ­vaders in Hoogvliet werkten óf bij de Shell óf bij de Esso. Als er brand was, ging overal onophoudelijk de telefoon. Dan hoorde je 'olie' of 'chemie' en moesten alle vaders uitrukken. Ik tank nog steeds bij de Shell, geen idee waarom. Blijkbaar zit die schelp diep."

God
"In mijn tienerjaren worstelde ik met de zin van het bestaan. Leven we tachtig jaar en houdt het alles dan op, of is er meer? Via andere religies waarover ik las, zoals Aziatische, kwam ik terecht in het christelijke geloof. In de kern draait alles om trouw en liefde, hoewel ik besef dat kerken ook heel foute dingen hebben gedaan.

Ik heb ook in Amsterdam heel wat kerken bezocht. Hoop van Noord bij de Waddenweg is een mooi voorbeeld van een kerk met wortels in de wijk. Open en maatschappelijk actief. Een kerk is er niet om van zeepkistjes te lopen roepen, maar vanuit overtuiging bij te dragen aan de sociale cohesie in de wijk met oog voor zwakkeren en eenzamen."

Zwolle

"Als mijn vrouw het over thuis heeft, bedoelt ze ons huis in Zwolle, waar ik ook korpschef ben geweest. Voor mij is thuis de Groenmarktkade, hier bij de Rozengracht. In Zwolle mis ik de stad. Wat ik het meest ga missen nu ik naar Den Haag ga, is Kef, de kaashandelaar, mijn achterbuurman. Even een kaasje halen van Kef, dat heb je gewoon nergens."

Republiek Amsterdam
"Na mijn eerste week - in 2011 - werd ik bij ­lan­delijke overleggen al typisch Amsterdams genoemd. Het bijzondere van deze stad: we hebben eigen kranten en een actieve, goede ­gemeenteraad die zich staatsrechtelijk overal verantwoordelijk voor voelt, óók voor kwesties die op nationaal niveau liggen.

Daarnaast is dit een korps van 6000 zzp'ers, die als het spannend wordt uit zichzelf het goede doen. Die ­dynamiek is speciaal. Dat arbeidsethos zie ik ook bij de GGD en andere organisaties. Dat heeft een kleine keerzijde. Soms zou je willen dat ze allemaal hetzelfde doen. Dat is hier geen natuurlijk iets."

1,3 miljoen
"We hebben hier naast ruim 800.000 inwoners een half miljoen bezoekers per dag. Op álle vlakken is er druk. De samenstelling van de ­bevolking, de drukte, de demonstraties: deze stad vraagt een aparte positie. Ik ben er trots op dat we in mijn zeven jaar niettemin geen extreme openbare-ordeproblemen hebben gehad.

Onze politiemensen van verschillende achtergronden zijn altijd in gesprek. Op foto's uit andere steden zie je de mobiele eenheid naar een demonstratie kijken. Wij staan ertussen en helpen demonstranten te demonstreren.

Zetten in eerste instantie geen honden in tegen een optocht met een mediterraan karakter - Joods, Palestijns - omdat we weten dat honden in die culturen anders worden ervaren."

Even een kaasje halen van Kef, dat heb je gewoon nergens

Eenzaamheid
"Ik ben erg geschrokken toen ik las dat de eenzaamheid in vijf jaar tijd met vijf procent is gestegen, juist in die drukke stad van ons. Binnen die drukte nemen ook de sociale problemen toe. Het aantal verwarde personen groeit. Mensen groeien uit elkaar. De binnenstad is ­gebouwd voor schepen, als je eerlijk bent. Nooit voor mensen en auto's. Maar ja, de stad zit overvol met mensen en auto's. Dat maakt dat we op ons tandvlees lopen. We hebben er een enorme klus aan de stad voor iedereen warm en veilig te laten aanvoelen."

40.000
"Onderzoekers schatten dat in Amsterdam 40.000 lijntjes cocaïne per dag worden gesnoven. Drie kilo's! Dat snuiven - en de logistiek
via koeriers, taxichauffeurs, studenten en scholieren - wordt als vanzelfsprekend ervaren.

Dat vind ik een moreel probleem. Hoewel we het op vele fronten veiliger hebben gekregen, geeft de cocaïnehandel een onderschatte zorg. We hebben relatief weinig drugsdoden, maar de gezondheidsproblemen door drugsgebruik zijn evident. We komen er bovendien steeds moeilijker achter hoe het criminele vermogen wordt geïnvesteerd in een stad die met Spinoza én koopmansgeest groot is geworden."

We hebben er een enorme klus aan de stad voor iedereen warm en veilig te laten aanvoelen
Het klinkt misschien suf, maar we zouden die jongens moeten trainen in het oplossen van conflicten zónder geweld

Liquidaties
"Dat excessieve geweld dat met de cocaïne­handel samenhangt, is een enorm vraagstuk. De kopstukken in de organisaties zitten ver weg, de brokers schakelen voor het grove geweld doodeenvoudig straatjongens in. 

We hebben kalasjnikovs en handgranaten in onze straten. Dat ze de verkeerde doodschieten bij wijze van collateral damage maakt ze geen bal uit. Er is geen enkele begrenzing door een geweten. Een war on drugs gaat de oplossing niet bieden. Hoe krijgen we die jonge jongens via investeringen in de wijken en jeugdwerk weer aan onze kant? 

Het klinkt misschien suf, maar we zouden ze moeten trainen in het oplossen van conflicten zónder geweld. Vanaf de basisschool. Misschien hebben we daar te weinig naar gekeken terwijl we de inbraken en gewelddadige overvallen fors terugdrongen."

MH17

"Een vreselijke tragedie die zo veel levens heeft verwoest. In mijn positie is het wrang genoeg zo dat een menselijk dieptepunt een ambtelijk hoogtepunt kan zijn. Ik mocht de missie leiden om de dierbaren hun vermisten en hun spullen terug te brengen. Het is bijna helemaal gelukt, door een enorme internationale samenwerking van alle disciplines, onder grote druk. De MH17 gaat nooit meer bij me weg."

Hoofddoek
"Het is eenzaam aan de top en hoge bomen ­vangen veel wind. In mijn zoektocht naar een diverser korps koos ik ervoor te laten onderzoeken, nog niet meer dan dat, of een hoofddoek onderdeel zou kunnen zijn van ons uniform.

Omdat de politie niet van de staat of de Stopera moet zijn, maar van alle Amsterdammers, juist ook die in West en de Bijlmer. We moeten een inhaalslag maken, het gaat uiteindelijk om ­onze legitimiteit.

Ik ben stinkend trots dat we vorig jaar 44 procent instroom hadden van kandidaten met een migratieachtergrond, maar ik wil naar zeker 50 procent. Natuurlijk heeft dit ook grote weerstand opgeroepen. Dat is jammer."

Ons jachtinstinct is ook een gevaar.

Etnisch profileren
"Als Amsterdamse politie ontkennen we niet dat het voorkomt. Wij leren onze mensen dat ze nooit op hun buikgevoel mogen afgaan als ze ­iemand staande houden.Je moet professionéél profileren: de betrokkene je objectieve criteria kunnen noemen waarom je hem hebt gestopt, en dat is nooit kleur.

 Dat vergt vakmanschap. In mijn jonge jaren werkte ik in Brabant, met veel kampers, en merkte ik dat ik elke Mercedes verdacht begon te vinden. Fout. Ons jachtinstinct is ook een gevaar. Het is wel jammer dat het debat hierover altijd meteen verhit raakt, overigens."

Politiebureaus
"Het is een feit dat we van 31 naar 14 bureaus zijn gegaan. Toch behoren we nog steeds tot de fijnmazigste organisaties in de stad - al kunnen we ons niet met Albert Heijn meten. Aangifte via internet heeft een vlucht genomen en ik denk over een soort Facetime-achtige variant. 

Een bureau 's nachts openhouden, wanneer in de gemiddelde wijk niemand komt, kost je een auto op straat. Dat is de keuze. Wel moeten we er scherp op blijven dat we altijd in die wijken aanwezig zijn. Zichtbaar zijn.

Het raakt mijn beroepstrots, het raakt onze ­democratische rechtsstaat

We staan onder grote druk door de toeristen, evenementen, het excessieve geweld en de terreurdreiging, maar als je in mijn hart kijkt, zou ik weer meer willen doen aan de verkeersveiligheid en het handhaven van de kleine norm in de buurten."

John van den Heuvel
"Over de lopende kwestie rond RTL Boulevard wil ik niets zeggen, maar het is verschrikkelijk dat een journalist zo lang zo zwaar beveiligd moet worden. Dat weet jij zelf heel goed en dat geldt ook voor de burgemeester van Haarlem. Het raakt mijn beroepstrots, het raakt onze ­democratische rechtsstaat. We moeten steeds zoeken naar wat wél kan om iedereen het werken mogelijk te maken."

Marc Knopfler
"Die heeft net weer een nieuwe plaat, die moet ik nodig streamen! Zonder gekheid, wat moet ik nog zeggen? Ja, ik heb via dit bedrijf kaartjes besteld voor een concert. Daarvoor heb ik de normale prijs betaald. Ik wil me niet meer verdedigen in die langslepende affaire (rond de ontslagen commissaris Ad Smit). Ik sta voor de integriteit van het korps. De burger verdient een integere politie, dus wij moeten onszelf de maat nemen."

41 jaar
"Doordat ik afscheid neem met de mooiste baan die je in de Nederlandse politie kunt hebben, valt het me niet al te zwaar. Ik heb drie weken geleden mijn pistool ingeleverd en dat was geen emotioneel moment. De sleutel van mijn werkkamer afgeven en de stad loslaten, dát maakt me weemoedig. Daar zie ik tegenop. Amsterdam heeft mij gegrepen."

Gregory Sedoc
"Een politiecollega! En een geboren Amsterdammer en topsporter. Mijn motoriek laat hordelopen niet toe, dus groot respect. En waarom komt hij niet terug naar zijn roots en in onze eenheid werken?"