Vaginaal douchen: dat riekt naar onzin

'Je kunt wel door de grond zakken omdat je vagina ineens een vreemde geur heeft. Wanneer je opvallend anders en naar vis ruikt, heb je waarschijnlijk vaginose. Gelukkig kom je er met de juiste behandeling zo vanaf.'

Met die wervende tekst maakt Etos reclame voor een vaginale douche. Voor circa 15 euro kun je de vagina spoelen door het inbrengen van een zakje met vloeistof om 'fris van onderen' te worden.

"Probleem is echter dat zo'n vaginale douche niet werkt," zegt de medisch moleculair microbioloog Charlotte van der Veer van het Amsterdam UMC. Ze promoveert vrijdag op het onderwerp.

Schimmelinfecties
Naar schatting gebruikt 30 procent van de vrouwen vaginale hygiënische producten, waaronder douches. Maar waar de douche zou moeten reinigen en verfrissen, leidt deze juist tot meer schimmelinfecties, aldus Van der Veer.

De microbioloog deed onderzoek bij de Amsterdamse GGD. Ze liet een groep van 25 vrouwen een tijdje vaginaal douchen en keek hoe de bacteriële huishouding veranderde.

De inwendige spoeling beloofde een gunstige invloed te hebben op de van nature voorkomende vaginale bacteriën, maar in plaats daarvan leidde het juist tot een bacteriële disbalans.

Jeuk
"De vaginale douche zorgt bij een derde van de gezonde vrouwen voor schimmelinfecties," aldus Van der Veer. "Ze krijgen last van irritatie, jeuk en meer afscheiding." Vrouwen die al klachten hebben, zijn niet geholpen met een vaginale douche. 

"Voor gezonde vrouwen is het beter om alleen met water te wassen. Ook zeep of douchegel heeft vaak een ongunstig effect. Vrouwen die last hebben van irritaties, kunnen beter naar de huisarts gaan dan dat ze de vaginale douche proberen."

Ze benadrukt wel dat ze slechts één soort vaginale douche onderzocht - het huismerk van Etos - bij een relatief kleine populatie blanke vrouwen, maar de conclusie lijkt generaliseerbaar.

Van der Veer deed nog een andere interessante bevinding. Zo bleken vrouwen met Afrikaanse wortels - afkomstig uit Ghana of Suriname - vaker een 'vaginale dysbiose' te hebben; een ongunstigere vaginale bacteriële samenstelling met weinig melkzuurbacteriën. Vrouwen met die etnische achtergrond hebben dan ook hoger risico op vaginale infecties.

Over de oorzaak van het etnische verschil tast Van der Veer in het duister. "Het kan een genetische kwestie zijn, maar ook liggen aan het gedrag. Vrouwen met een Afrikaanse achtergrond maken meer gebruik van traditionele kruidenbaden, die de vagina ongunstig kunnen beïnvloeden. Of ze gebruiken meer vaginale douches."